Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) được đánh giá là một hướng đi đúng đắn và kịp thời, mang lại hiệu quả rõ rệt trên các khía cạnh kinh tế - môi trường - xã hội. Ngoài tác động tích cực đến công tác quản lý, bảo vệ rừng, nâng cao ý thức giữ rừng và cải thiện đời sống của người dân, chính sách chi trả DVMTR còn góp phần hỗ trợ nguồn kinh phí hàng năm cho các đơn vị chủ rừng trong điều kiện nguồn ngân sách nhà nước còn nhiều khó khăn. Từ đó, đẩy mạnh công tác xã hội hóa nghề rừng, bảo đảm an sinh xã hội, an ninh chính trị và trật tự xã hội được ổn định ở các địa bàn dân cư, nhất là ở vùng sâu, vùng xa của tỉnh.

Theo Nghị định 156/2018/NĐ-CP ngày 16 tháng 11 năm 2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp, hằng năm, Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng cấp tỉnh chủ trì, phối hợp với Chi cục Kiểm lâm và chủ rừng tổ chức và Hạt Kiểm lâm xác định diện tích rừng có cung ứng DVMTR để làm cơ sở thanh toán tiền chi trả DVMTR. Chính vì vậy, việc xác định diện tích rừng cung ứng DVMTR hàng năm luôn được Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Yên Bái quan tâm và xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của đơn vị. Tuy nhiên, việc xác định diện tích rừng và chi trả tiền DVMTR cũng gặp nhiều khó khăn do địa bàn đều là những vùng xa, vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, diện tích rừng có biến động lớn nên cần nhiều thời gian, công sức và khá khó khăn khi xác định đúng vị trí các lô rừng có diện tích rừng biến động trên hiện trường, đặc biệt là việc kiểm tra, xác minh hiện trường đối với các chủ rừng có diện tích lớn và địa hình phức tạp. Bên cạnh đó nguồn nhân lực còn thiếu, số lượng viên chức và người lao động làm kỹ thuật chưa đáp ứng về số lượng để đáp ứng yêu cầu công việc của đơn vị.

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, khắc phục khó khăn của đơn vị, cán bộ kỹ thuật Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Yên Bái đã chủ động đề xuất và xây dựng phương pháp giải đoán ảnh vệ tinh phục vụ công tác xác định diện tích rừng có cung ứng DVMTR, đồng thời ứng dụng hệ thống thông tin địa lý GIS (Geographic Information System) để theo dõi, phát hiện biến động hiện trạng rừng phục vụ việc xác định diện tích rừng được chi trả tiền DVMTR và xây dựng bản đồ chi trả DVMTR trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Các bước thực hiện công tác giải đoán ảnh, như sau:

Bước 1: Chuẩn bị lớp bản đồ khu vực giải đoán

Bước 2: Dowload lớp ảnh vệ tinh khu vực giải đoán

Bước 3: Chồng xếp lớp bản đồ lên ảnh vệ tinh để thực hiện giải đoán

Bước 4: Khoanh vẽ khu vực có biến động về hiện trạng

Bước 5: Làm việc với chủ rừng và các bên có liên quan về kết quả giải đoán ảnh

Bước 6: Phối hợp với các bên có liên quan kiểm tra, đối chiếu ngoại nghiệp

Với công nghệ giải đoán ảnh vệ tinh, hàng năm Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Yên Bái đã chủ động trong công tác xác định diện tích rừng có cung ứng dịch vụ môi trường rừng, đồng thời làm cơ sở cho việc kiểm tra, xác minh diện tích rừng được chi trả DVMTR đối với trường hợp có kiến nghị và đặc biệt với phương pháp đó đã giúp các chủ rừng, UBND cấp xã và các cơ quan quản lý Nhà nước về lâm nghiệp nắm bắt các khu vực rừng có biến động về hiện trạng để xử lý và ngăn chặn kịp thời./.  

Nguồn: Trần Ngọc Sơn - Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Yên Bái